BẢN SẮC DALAT
ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT CHUYÊN ĐỀ :
“ Phân tích giá trị kiến trúc đặc thù Đà Lạt và giải pháp bảo tồn, phát huy vốn kiến trúc đặc thù Đà Lạt phục vụ phát triển bền vững”.Người thực hiện: KTS Trần Công Hòa.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
I. PHẦN MỞ ĐẦU
II. PHÂN TÍCH GIÁ TRỊ KIẾN TRÚC ĐẶC THÙ ĐÀ LẠT.
1.Kiến trúc đặc thù đô thị Đà Lạt:
1.1. Thành phố cảnh quan.
1.2. Đô thị du lịch sinh thái.
1.3. Đô thị di sản: Bảo tàng mở kiến trúc địa phương Pháp.
a) Về mặt lý thuyết, học thuật.
·Thành phố vườn hiện đại kiểu mẫu, được áp dụng vào điều kiện thiên nhiên miền núi.
·Thành phố cảnh quan: được quan tâm từ đầu.
·Phân khu chức năng: Nghệ thuật bố trí sắp xếp các hình thái không gian, hình thái kiến trúc trong đô thị.
·Thành phố để du lịch, nghỉ dưỡng. Lối sống của cư dân: trầm lặng, yên bình.
b) Về điều kiện tự nhiên độc đáo:
· Khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm.
· Cảnh quan thiên nhiên rừng thông, thảm cỏ hòa quyện với cảnh quan không gian thoáng đảng của hồ nước nhân tạo.
· Địa hình miền núi tạo thành nhiều lớp phong cảnh đa dạng.
c) Về ảnh hưỡng quan trọng của quy hoạch đến kiến trúc công trình:
·Kiến trúc Đà Lạt được hướng dẫn phát triển theo quy hoạch.
·Khuôn viên được phân lô rộng rãi để đảm bảo cảnh trí thiên nhiên chung. Mật độ xây dựng có giới hạn cho phép rất thấp.
2. Kiến trúc đặc thù Đà Lạt.
Đà Lạt không phải là thành phố cổ kính, nhưng hơn 110 năm hình thành và phát triển cũng đã để lại những dấu ấn kiến trúc nhất định.
a)Kiến trúc công trình công cộng.
b) Kiến trúc biệt thự.
c)Kiến trúc truyền thống của cư dân bản địa.
d) Kiến trúc Việt Nam.
III. NHỮNG GIẢI PHÁP BẢO TỒN, PHÁT HUY VỐN KIẾN TRÚC ĐẶC THÙ CỦA ĐÔ THỊ DU LỊCH ĐÀ LẠT.
Phụ lục:
NỘI DUNG
II. PHÂN TÍCH GIÁ TRỊ KIẾN TRÚC ĐẶC THÙ ĐÀ LẠT.
1) Giá trị kiến trúc đô thị Đà Lạt:
2) Phân tích:
a. Thành phố cảnh quan: Thành phố du lịch sinh thái:
b) Thành phố di sản: Bảo tàng ngoài trời kiến trúc địa phương Pháp.
3 Nhận định chung
III. NHỮNG GIẢI PHÁP BẢO TỒN, PHÁT HUY VỐN KIẾN TRÚC ĐẶC THÙ CỦA ĐÔ THỊ DU LỊCH ĐÀ LẠT.
1. Định hướng
2. Bảo tồn và phát triển tài nguyên du lịch.
3. Những việc cần làm với di sản đô thị.
TÀI LIỆU THAM KHẢO.
I. PHẦN MỞ ĐẦU.
Đà Lạt có môi trường thiên nhiên vốn là một vùng cảnh quan rừng thông tự nhiên miền núi độc đao với khí hậu trong lành mát mẻ quanh năm, được quy hoạch khởi đầu với chức năng là một nơi nghỉ dưỡng, du lịch, và chức năng này luôn gắn liền theo tiến trình phát triển của Thành phố.
Những người đầu tiên xây dựng Đà Lạt đã xác định một cách hợp lý những nét đặc thù chủ yếu của thành phố, bằng một câu phương châm ghép chữ theo tiếng La tinh rất khéo :
“ Dat Aliis Lactiam, Aliis Temperiam”
« Elle donne aux uns la jolie, aux autres la santé »
Có nghĩa là: « Cho người này niềm vui, cho người khác sức khỏe ».
Nguồn vui và sức khỏe là những điều kiện cần thiết và quý giá mà môi trường sống lý tưởng của Đà Lạt dành cho chúng ta.
Quá trình phát triển qua nhiều thời kỳ với biết bao thăng trầm, Đà Lạt luôn phải nổ lực đáp ứng đúng theo phương châm đó, mặc dù mỗi giai đoạn cũng có những đặc điểm riêng biệt, phụ thuộc vào diễn biến của tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của đất nước.
Lịch sử phát triển Quy hoạch của Đà Lạt dường như gắn bó với sự phát triển nghệ thụât quy hoạch đương đại của thế giới. Từ Chương trình phát triển năm 1900 của Toàn quyền Paul Doumer, Đồ án đầu tiên áp dụng phương pháp quy hoạch phân khu chức năng năm 1906 của Thị trưởng Champourdy, cho đến Đồ án Quy hoạch Thành phố cảnh quan bài bản của KTS Hébrard năm 1923; Đồ án Quy hoạch Pineau năm 1933; Đồ án Quy hoạch Mondet năm 1940; Đồ án Quy hoạch năm 1943 của KTS Lagisquet làm rõ nét dấu ấn của Thành phố vườn…; Dựa trên nền tảng quan trọng đó, những công trình kiến tạo, nghệ thuật kiến trúc được thiết kế khéo léo hòa nhập vào khung cảnh tự nhiên sẵn có, đã tạo nên cảnh quan đô thị Đà Lạt đặc sắc, nổi danh như là một trường hợp duy nhất trên thế giới. Đến nay, thành phố Đà Lạt chất chứa trong mình những di sản văn hoá quý báu trong lĩnh vực quy hoạch và kiến trúc rất đặc sắc cần phải nghiên cứu tìm hiểu.
Có lẽ bài học của quá khứ phần nào sẽ giúp chúng ta tìm hiểu và nhận ra được những giá trị đặc thù của kiến trúc Đà Lạt. Từ đó góp phần nêu lên những giải pháp gìn giữ và phát triển bền vững những giá trị đặc trưng của thành phố, trước sức ép của tiến trình đô thị hóa với những thay đổi nhanh chóng và phức tạp.
II. PHÂN TÍCH GIÁ TRỊ KIẾN TRÚC ĐẶC THÙ ĐÀ LẠT.
1) Giá trị kiến trúc đô thị Đà Lạt:
· Thành phố cảnh quan: Thành phố du lịch sinh thái.
· Thành phố di sản: Bảo tàng ngoài trời kiến trúc địa phương Pháp.
2) Phân tích:
a. Thành phố cảnh quan: Thành phố du lịch sinh thái:
v Về điều kiện tự nhiên độc đáo:
· Khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm.
· Cảnh quan thiên nhiên rừng thông, thảm cỏ hòa quyện với cảnh quan không gian thoáng đảng của mặt nước .
· Địa hình miền núi tạo thành nhiều lớp phong cảnh đa dạng.
v Về mặt lý thuyết, học thuật:
· Thành phố vườn hiện đại kiểu mẫu, áp dụng vào điều kiện thiên nhiên miền núi.
· Các đồ án quy hoạch chỉnh trang luôn mang tính kế thừa, được điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện thực tế của từng thời kỳ.
· Sự nhất quán trong thực thi những ý tưởng xây dựng Thành phố để du lịch, nghỉ dưỡng phải là thành phố cảnh quan.
· Phân khu chức năng: Nghệ thuật bố trí sắp xếp các hình thái không gian, hình thái kiến trúc trong đô thị. - Phân khu chức năng linh hoạt rõ ràng, đảm bảo đặc tính thống nhất và thẩm mỹ cho từng khu riêng biet.
v Nhận biết những đặc điểm nổi trội cuả kiến trúc đô thị đà lạt
· Quy hoạch đô thị theo bố cục tự do, hạn chế can thiep vào địa hình.
· Quy hoạch không có trục chính bằng trục đường.
· Trung tâm duy nhất có một không hai, - Hồ xuân hương, không gian mở: rộng thoáng - tự nhiên chuyển hoá mềm mại sang đồi và rừng thông..
· Tầm nhìn chính cuả đô thị hướng về núi Lang Biang (Landmark- Điểm mốc đô thị).
· Thành phần cấu trúc hình thái học đô thị:
- Các đường phố nối kết liền lạc, uốn lượn theo địa hình đồi núi thung lũng tạo khung sườn chính cho cơ thể đô thị.
- Phân khu chức năng linh hoạt rõ ràng, đảm bảo đặc tính thống nhất và thẩm mỹ cho từng khu riêng biệt. Các khu biệt thự, dinh thự, khu phố thương mại, các ấp trồng rau và hoa…
- Quỹ kiến trúc đa dạng về thể loại, phong phú về phong cach, chất lượng thẩm mỹ cao, hình thành một tài sản đô thị có giá trị.
- Tính chất đặc thù – thành phố cảnh quan.
v Về ảnh hưởng quan trọng của quy hoạch đến kiến trúc công trình:
· Khởi đầu và qua các thời kỳ phát triển, xây dựng theo quy hoạch với ý tưởng cuả đô thị nghỉ mát- du lịch là thành phố cảnh quan. Kiến trúc Đà Lạt được hướng dẫn phát triển theo quy hoạch và được kiểm soát về mặt thẩm mỹ.
· Khuôn viên được phân lô rộng rãi để đảm bảo cảnh trí thiên nhiên chung. Mật độ xây dựng có giới hạn cho phép rất thấp.
b) Thành phố di sản: Bảo tàng ngoài trời kiến trúc địa phương Pháp.
Đà Lạt không phải là thành phố cổ kính, nhưng hơn 110 năm hình thành và phát triển cũng đã để lại những dấu ấn kiến trúc nhất định.
Người ta nhìn nhận Đà Lạt như là một "Bảo tàng kiến trúc địa phương của Pháp", từ các kiểu kiến trúc địa phương ở vùng miền Bắc, miền Đông nhiều đồi núi, cho đến các vùng phía Nam, phía Tây gần biển. Thật vậy, ngày nay tại Pháp cũng rất hiếm thấy các công trình ảnh hưởng theo các phong cách này, đôi khi chúng cũng không còn nguyên vẹn. Mặt khác, nếu muốn tìm hiểu trên thực tế hình mẫu kiến trúc một thời ấy, người ta phải đi khắp nước Pháp mới thấy hết đặc trưng kiến trúc của từng miền, từng vùng của Pháp, nhưng chỉ cần đến Đà Lạt là đạt yêu cầu.
Đặc điểm của các công trình kiến trúc tiêu biểu của thành phố Đà Lạt là dựa vào thiên nhiên có sẵn, nhẹ nhàng nép mình vào khung cảnh, tạo lập một công trình có dáng dấp như là một sản phẩm của tự nhiên, một bông hoa kien trúc nở mọc lên từ đất hòa nhập với thiên nhiên. Tất cả các kiến trúc đẹp đều chọn lựa bố cục tổng thể theo hình khối nằm ngang ổn định, gắn kết chặt chẽ với mặt đất, địa hình khu vực chung quanh.
Về phong cách và ngôn ngữ kiến trúc, chúng ta nhận thấy các công trình Kiến trúc đều có cơ sở thiết kế phải phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương và với điều kiện sinh hoạt của cư dân. Qua thời gian dài xây dựng Thành phố, phong cách Kiến trúc cũng có nhiều thay đổi, từ phong cách kiến trúc thuộc địa tiền kỳ đơn giản với những cửa cuốn vòm, hành lang bao quanh mặt bằng hình chữ nhật; phong cách Tân cổ điển với những trang trí phong phú sáng tạo với những kiểu lợp mái bản thạch và cửa sổ tròn trên mái; phong cách kiến trúc địa phương Pháp thể hiện ở các kiểu biệt thự; phong cách kiến trúc Hiện đại với những dường nét ngang bằng xổ thẳng.
Nhưng nói như thế không có nghĩa là Đà Lạt là nước Pháp. Nếu nó mang dấu ấn của các nhà kiến trúc Pháp, thì ngược lại các nhà kiến trúc này cũng chịu ảnh hưởng của Đà Lạt. Hiện tượng giao lưu này là tự nhiên. Những kiến trúc ở Đà Lạt đã được sáng tạo từ nguồn cảm hứng địa phương để tạo dựng thành kiểu kiến trúc độc đáo đầy bản sắc.
Qua kết qủa của qúa trình khảo sát, phân tích một số công trình kiến trúc, có thể thấy công trình công cộng ở Đà Lạt chủ yếu ảnh hưởng theo các kiểu kiến trúc chính thống châu Au như: kiến trúc Romansque (Nhà thờ Con Gà), kiến trúc Gothic (khối nhà nguyện trong trường nữ tu Couvent Des Oiseaux), kiến trúc cổ điển Pháp (khối hiệu bộ của trường trung học Yersin), kiến trúc Modern (khách sạn Palace, khách sạn Đà Lạt, Viện Pasteur,…)…
Trong kho tàng kiến trúc của Đà Lạt, kiến trúc dạng biệt thự chiếm tỉ lệ đa số, đó cũng là một đặc điểm khiến cho kiến trúc của Đà Lạt được đánh giá là có những giá trị đặc biệt, vì không đâu trên đất nước số lượng biệt thự lại chiếm một tỉ lệ lớn như ở Đà Lạt. Hơn nữa, hệ thống biệt thự rất đa dạng theo hình thức của các kiểu kiến trúc địa phương Pháp. Có thể tạm thời phân loại thành những phong cách chính như sau:
+ Phong cách kiến trúc Normandie (phía Bắc nước Pháp).
- Có hoặc không có lầu, biệt thự kiểu Normandie có khung sườn nhà bằng gỗ tốt, xây chèn gạch. Khung sườn nhà có tỷ lệ cân xứng dựa trên mặt bằng hình chữ nhật đơn giản.
- Đôi khi, phần tường dưới bệ cửa sổ được xây bằng đá chẻ hoặc bằng gạch nhỏ để trần không tô trát.
- Mái lợp ngói phẳng cỡ nhỏ, có cửa sổ mái tam giác (lucarne à fronton). Nhà có 2 hoặc 4 mái với mái vạt góc (croupe). Độ dốc mái lớn, đặc trưng kiểu kiến trúc xứ lạnh.
14 TRẦN HƯNG ĐẠO
BT 22 NGUYỄN VIẾT XUÂN
+ Phong cách kiến trúc vùng Bretagne (phía Tây nước Pháp). Có các đặc tính điển hình sau:- Hình khối thường nằm ngang,thấp và vững chắc,chống đỡ mưa và gió bão tốt.
- Sử dụng vật liệu tại chỗ để giới thiệu đặc điểm của vùng.
- Tường đầu hồi (les pignons) hình tam giác có đỉnh rất nhọn (độ dốc lớn), che kín bờ mái dốc và thường gắn kết với ống khói lò sười.
- Mái ở mặt bên thường được lợp bằng thạch bản (ardoise).
- Mặt tường nhà hướng nam được trổ một vài cửa sổ có kích thước vừa phải để che chắn tốt cho bên trong nhà.
- Cửa sổ mái (lucarne) hình tam giác có công dụng lấy sáng cho tầng lầu hoặc cho tầng áp mái.
- Cửa đi và cửa sổ thường được xử lý có khung viền xây bằng đá chẻ kích thước lớn.
BT 16 TRẦN HƯNG ĐẠO
+ Phong cách kiến trúc vùng Provence (phía Nam nước Pháp).Chịu ảnh hưởng kiến trúc Tây Ban Nha và vùng Địa trung hải. Các vùng này có khí hậu nóng, ít mưa, nên kiểu kiến trúc này ở Đà Lạt, đã có nhiều biến đổi cho phù hợp với điều kiện khí hậu thời tiết tại chỗ.
- Khối công trình có bố cục nằm ngang.
- Nhà mái ngói hoặc mái bằng, mặt bằng tự do. Đối với nhà lợp mái ngói, độ dốc của mái tương đối thoải. Thường sử dụng ngói ống hình máng (tuiles canal) lợp âm dương. Độ vươn xa của mái không lớn và thường được trang trí thêm bằng 1hoặc 2 hàng ngói ống bao quanh đầu bờ tường trông rất nhẹ nhàng đặc sắc (la génoise).
+ Phong cách kiến trúc Xứ Basque (phía Tây Nam nước Pháp).
- Tường đầu hồi là mặt chính của kiến trúc (thường gọi là kiễu chữ A) nổi lên khung sườn gỗ. Có 2 mái không cần phải đều nhau: mái dài, mái ngắn. Đôi khi mái dài gần sát mặt đất.
- Mái vươn xa ra khỏi tường đầu hồi và được đỡ bằng các con-sơn (console) gỗ.
- Tường xây gạch, quét vôi màu nhạt với nhiều cửa sổ nhỏ bằng gỗ sơn màu sẫm.
BT CƯ XÁ HỎA XA- Đ. QUANG TRUNG
+Kiến trúc vùng Savoie (phía Đông nước Pháp).
Đặc điểm kiến trúc gần giống như kiến trúc xứ Basque:
- Tường đầu hồi là mặt chính của nhà.
- Tầng dưới xây, tầng trên bằng gỗ, bao lơn dài suốt mặt tường.
- Hình thức kiến trúc có 2 mái, độ dốc vừa phải, mái vươn rất rộng trên tường đầu hồi, để che chở cho các cửa đi, cửa sổ, và cả balcon.
3 Nhận định chung
Có lẽ bài hoc của quá khứ phần nào đã giúp chúng ta tìm hiểu và nhận biết ra được những yếu tố tạo ra những nét đặc thù của kiến trúc Đà Lạt:
- Điều kiện môi trường thiên nhiên độc đáo của vùng Đà Lạt: địa hình, địa thế, khí hậu thời tiết, vật liêu địa phương… luôn là đề bài hấp dẫn cho các giải pháp kiến trúc từ xưa đến nay.
- Những công trình quy hoạch và kiến trúc của thời Pháp thuộc đã tạo dựng thành diện mạo đặc thù đậm nét của thành phố: Đà Lạt như một thành phố cảnh quan mang màu sắc châu Au giữa lòng châu Á
- So với cả nước, kiến trúc Đà Lạt tiêu biểu cho kiến trúc miền núi, kiến trúc xứ lạnh …( Từ mái nhà sàn của cư dân bản địa cho đến kiến trúc kiểu Au, Mỹ, Việt thời hiện đại).
- Kiến trúc hiện đại trước 75 do các KTS Việt Nam thiết kế cũng đã để lại những dấu ấn tốt đẹp (Giáo Hoàng chủng viện- KTS Tô Công Văn; Trung tâm nghiên cứu nguyên tử- KTS Ngô Viết Thụ; Làng SOS…).
- Kiến trúc hiện đại sau ngày Giải phóng thể hiện qua một số công trình tiêu biểu đã cho thấy vẫn đang trong giai đoạn tìm tòi thử nghiệm, đã có một vài tín hiệu đáng mừng qua một số công trình mới được xây dựng gần đây, tuy cũng có nhiều công trình kiến trúc còn mang tính sao chép, lượm lặt, mang dáng dấp xa lạ, lạc lõng.
Sự phát triển của nền kinh tế thị trường đã thúc đẩy sư phát triển của thành phố và sự bùng nổ trong xây dựng, với những hiện tượng tích cực cũng như tiêu cực đã cho thấy nhiều vấn đề cụ thể đã được đặt ra:
- Làm thế nào giữ được những nét cũ, bằng chứng của quá khứ lịch sử có giá trị của Đà Lạt.
- Nhu cầu cấp thiết về phát triển bền vững của kinh tế du lịch, giữ gìn hình anh và bản sắc của Đà Lạt- những lý do tìm đến của du khách.
- Mối quan hệ ngành giữa quy hoạch đô thị và thiết kế công trình của thành phố Đà Lạt là một sự gắn bó hữu cơ.
- Là một đô thị được xây dựng theo chủ ý của con người, được con người khống chế từ quy mô cho đến chức năng, từ hình thức biểu hiện cho đến ý đồ cảnh quan và vật liệu xây dựng,.. Đà Lạt thích hợp nhất đối với một đô thị nghỉ dưỡng, du lịch.
- Thành phố Đà Lạt cò nhiều lợi điểm mà nhiều thành phố khác ở Việt Nam không có được: đó là những yếu tố về khí hậu, địa hình, mặt nước, thảm thực vật,... Đồng thời, về mặt lý luận cũng như lịch sử xây dựng đô thị thì có thể noi rằng nơi đây là một ví dụ điển hình về xây dựng và phát triển một thành phố vườn- thành phố cảnh quan- thành phố du lịch sinh thái…
- Đà Lạt đang ôm trong mình một quỹ kiến trúc đô thị độc đáo phong phú. Trên quan điểm phát triển có kế thừa, hình ảnh mong muốn trong tương lai của Đà Lạt sẽ là một sự tổng hòa giữa xưa và nay, giữa cổ kính và hiện đại, phấn đấu là một trung tâm di sản kiến trúc đô thị nổi bật.
- Những giá trị quý giá về cảnh quan và quỹ kiến trúc của đô thị du lịch Đà Lạt cần phải được bảo tồn, phát huy nhằm tạo ra những giá trị nền tảng phục vụ cho yêu cầu phát triển du lịch, và như vậy sẽ góp phần vào sự phát triển bền vững của du lịch địa phương.
III. NHỮNG GIẢI PHÁP BẢO TỒN, PHÁT HUY VỐN KIẾN TRÚC ĐẶC THÙ CỦA ĐÔ THỊ ĐÀ LẠT.
1. Định hướng:
· Đà Lạt là một đô thị đặc biệt, không chỉ là một đô thị hiếm thấy ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Chính vì thế, chính phủ nên tăng cường sự chú trọng đầu tư đúng mức đối với thành phố Đà Lạt, để bảo vệ, giữ gìn những giá trị độc đáo, những di sản của thiên nhiên và di sản kiến trúc độc đáo của nước nhà. Thực hiện tốt công việc này còn có ý nghĩa to lớn hơn trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của đô thị Đà Lạt trong sự phát triển chung của cả nước. Đó chính là một trong những xu thế phát triển của các đô thị trên thế giới đang hướng tới trong thiên niên kỷ mới.
· Tương lai phát triển của thành phố Đà Lạt phụ thuộc rất lớn vào sự chỉ đạo và quyết định về một ý tưởng quy hoạch đúng đắn từ phía các nhà quản lý đô thị.
· Trước tình hình phát triển mạnh về dân số, về nhu cầu tiện nghi sống của người dân, đã kéo theo sự phát triển và xuất hiện một số hình thức kiến trúc và không gian sử dụng mới ở Việt Nam cũng như ở Đà Lạt. Muốn giữ được vẻ đẹp tự nhiên của thành phố như đáng vẻ ban đầu của nó, đồng thời đáp ứng được nhu cầu phát triển hiện tại, đòi hỏi phải có một đồ án quy hoạch Đà Lạt được điều chỉnh với quan điểm phát triển tiếp nối, theo hướng kết hợp giữa bảo tồn và phát triển mới..
· Đối với các công trình hiện nay đang xuống cấp thì việc trùng tu, cải tạo đòi hỏi cần có nhiều công sức, nguồn đầu tư tài chính lớn và quan trọng nhất là phải có sự đóng góp của một tập thể lớn những chuyên gia, nhà chuyên môn về kiến trúc, bảo tồn, tôn tạo các di sản kiến trúc.
2. Bảo tồn và phát triển tài nguyên du lịch.
· Trước tiên lập chương trình bảo vệ tính chất đặc biệt của một số công trình danh thắng có lợi ích du lịch. Vấn đề đặt ra là việc phòng giữ các danh thắng và bảo vệ môi trường đang bị đe dọa do sự phát triển đô thị mau lẹ. Việc xây dựng nhà nghỉ, khách sạn, nhà ở…, khắp nơi mà không có sự hài hòa với phong cảnh. Cần phải giới hạn chiều cao và kiểm soát chặt chẽ các công trình xây dựng buộc phải hài hòa với cảnh quan nhằm phát triển một nhành du lịch chất lượng và bền vững.
· Cần lưu giữ những di tích văn hóa lịch sử cũng như bảo vệ di sản kiến trúc và công tác này cần được thực hiện liên tục. Nếu được phục hồi thì cần phải tiến hành một cách cẩn trọng. Các di tích này cần được dánh giá xếp hạng và tổ chức khai thác cho du lịch ở mức độ vừa phải, cần hạn chế số lượng khách tham quan trong cùng một thời điểm.
· Làng dân tộc: Các làng dân tộc phát triển du lịch cần tuân thủ hình dáng và màu sắc kiến trúc địa phương. Việc lưu giữ giá trị thẩm mỹ và văn hóa của các cảnh quan cơ bản và các công trình xây dựng là yếu tố xác định tầm nhận thức vì sự phát triển một ngành du lịch chất lượng cao và bền vững. Đặc tính và kiến trúc các làng dân tộc cần phải được bảo vệ ngay trong điều kiện có thể. Đó là điều kiện cơ bản cho phép tôn tạo di sản văn hóa dân tộc và cũng sẽ là điểm du lịch trong tương lai.
· Việc phát triển du lịch luôn đi đôi với bảo vệ môi trường bền vững, nhưng để làm được việc này cần có chiến lược tuyên truyền ý thức bảo vệ tài nguyên du lịch cho cư dân địa phương, cũng như của du khách- thiết lập những quy chế ứng xử cho khách tham quan du lịch tại địa phương để cùng góp phần bảo vệ môi trường du lịch bền vững nhằm phát triển du lịch lâu dài.
3. Những việc cần làm với di sản đô thị.
· Tổng kiểm kê và đánh giá toàn diện quỹ kiến trúc đô thị.
· Xác định các công trình, các cụm kiến trúc và khu vực cảnh quan có giá trị đặc biệt, có giá trị theo những tiêu chí khoa học :
- Lập danh mục các đối tượng bảo vệ và ghi lên bản đồ hiện trạng.
- Hoạch định các khu vực bảo vệ và khu vực vùng đệm.
- UBND Thành phố ra quyết định công nhận.
- Xây dựng quy chế duy trì, cải tạo và sử dụng các công trình và các khu vực cảnh quan có giá trị đặc biệt hoặc có giá trị.
· Xây dựng các phương án, dự án thực nghiệm duy trì, cải tạo và khai thác các đối tượng di sản.
· Xây dựng hồ sơ khoa học, tờ trình đề nghị Chính phủ công nhận Đà Lạt - đô thị di sản.
· Dự thảo quy chế quy hoạch cải tạo và phát triển đô thị di sản đề nghị bộ xây dựng phê duyệt.
· Tổ chức cơ chế và nhân sự quản lý quản lý- quy hoạch phù hợp.
· Tuyên truyền rộng rãi và hướng dẫn nhân dân trong xây dựng ở đô thị - di sản.
-----------------
Điều kiện thực tiễn của kiến trúc Đà Lạt.
· Đặc thù tự nhiên: Kiến trúc Đà Lạt phải phù hợp với điều kiện thiên nhiên tại chỗ:
- Kiến trúc xứ lạnh.
- Kiến trúc miền núi.
- Kiến trúc thích ứng với cảnh quan thiên nhiên.
- Kiến trúc sinh thái.
· Đặc thù văn hóa.
- Triết lý Đông phương:
Phong thủy: Vận dụng thuật Phong thủy của người xưa trong việc lựa chọn địa điểm, thế đất cao tốt hơn thấp, kiến trúc tựa lưng vào sườn núi, mở rộng tầm nhìn về phía thung lũng…
Quy luật Am Dương: cảm nhận qua cách xử lý hình thức kiến trúc theo lối tương phản về hình khối, chiều rộng- chiều cao, bề mặt, về đường nét, về vật liệu…
- Kiến trúc kiểu Pháp thích ứng với cảnh quan thiên nhiên Đà Lạt:
Những công trình kiến trúc một thời đã và đang tồn tại là một sự thật hợp quy luật, Kiến trúc hiện đại của Đà Lạt, trước nhất phải có dáng vẻ hài hòa với bao cảnh chung là con đường dễ chọn, hoặc khó khăn hơn là phải theo cách xử lý tương phản bất ngờ giữa cái cũ và cái mới, như ở nhiều trường hợp đã thực hiện trên thế giới.
- Kiến trúc hài hòa với thiên nhiên:
Từ xa xưa, kiến trúc của người dân tộc bản địa đã phải nép mình trong thiên nhiên. Bao nhiêu thế hệ kiến trúc đã để lại cho chúng ta nhận thấy được những nét riêng biệt của một số công trình. Các công trình của Thành phố Đà Lạt thường kết hợp hài hòa với không gian bao cảnh chung quanh. Từ những công trình công cộng, những ngôi biệt thự của giới quý tộc sang trọng, cho đến những ngôi nhà nhỏ bình an, yên ổn của giới bình dân, tất cả đều như có ý thức gắn bó mật thiết với thiên nhiên chung quanh, từ gần đến xa xa. Cây xanh, vườn hoa bao quanh khuôn viên công trình, bồn hoa ở lan can, ở bệ cửa sổ…hay cả mảng tường đá rêu phủ ở góc nhà.
- Kiến trúc đậm đà bản sắc dân tộc:
Đà Lạt là thành phố mới hơn 110 năm tuổi, xưa là vùng đất cao nguyên hoang sơ với cư dân bản địa là người dân tộc Lat. Trên đường hình thành và phát triển, Đà Lạt là vùng đất lành, nơi tụ hội dân cư từ mọi miền đất nước về đây làm ăn, sinh sống. Với vốn văn hóa đa dạng như vậy, con đường tạo dựng bản sắc của kiến trúc địa phương Đà Lạt cũng vừa dễ lại vừa khó. Vấn đề còn lại có lẽ là tài năng và vốn sống được thấm nhuần văn hóa địa phương của người sáng tác!
---------------------
PHỤ LỤC 1
TỔNG HỢP MỘT SỐ CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC CÔNG CỘNG
TẠI ĐÀ LẠT THEO THỨ TỰ THỜI GIAN XÂY DỰNG (GIAI ĐOẠN 1893 -1954)
STT
| Tên công trình | Thời gian xây dựng | Hình thức biểu hiện | Tác giả |
| 1 | XN Cơ khí giao thông Đà Lạt | 1900-1920 | Hiện đại tiên kỳ | |
| 2 | Viện nữ tu Thánh Phao Lồ (20 Trần Phú) | 1900-1920 | Thực dân tiên kỳ | |
| 3 | Tòa tổng Giám mục | 1900-1920 | Địa phương Pháp | |
| 4 | Khách sạn Palace | 1916-1922 | Modern | |
| 5 | Nhà máy nhiệt điện | 1928 | Hiện đại tiên kỳ | |
| 6 | Viện Đại Học Đà Lạt | 1930 | Kết hợp | |
| 7 | Nhà thờ Chánh tòa | 1931-1942 | Romansque | |
| 8 | Khách sạn Đà Lạt ( Hotel Du Parc) | 1932 | Modern | |
| 9 | Viện Pasteur | 1932-1935 | Modern | |
| 10 | Trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt (Trung học Yersin ) | 1935 | Hỗn hợp | Moncet |
| 11 | Trường Dân Tộc Nội Tru (Notre Dame Du Lang Bian) | 1935 | Kết hợp | |
| 12 | Trung tâm nghiên cứu lâm sinh (9 Hùng Vương) | 1937 | Miền Bắc Pháp | |
| 13 | Nhà Ga hỏa xa Đà Lạt | 1935-1938 | Modern | Reveron, Moncet |
| 14 | Cục Bản đồ (Nha địa dư) | 1939-1943 | Hỗn hợp | |
| 15 | Nhà thờ Mai Anh (Domaine De Maria) | 1940-1943 | Gothic + bản địa | |
| 16 | Phân viện sinh học (Tu Viện dòng Chúa cứu thế). | 1948-1952 | Modern |
PHỤ LỤC 2
TỔNG HỢP MỘT SỐ CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC BIỆT THỰ TẠI ĐÀLẠT
| Hình thức biểu hiện | STT | Địa Chỉ |
| MIỀN BẮC PHÁP Normandie | 1 | 3 Trần Hưng Đạo |
| 2 | 14 Trần Hưng Đạo | |
| 3 | 18 Trần Hưng Đạo | |
| 4 | 20 Trần Hưng Đạo | |
| 5 | 21 Trần Hưng Đạo | |
| 6 | 23 Trần Hưng Đạo | |
| 7 | 29 Trần Hưng Đạo | |
| 8 | 12 Hùng Vương | |
| 9 | 19 Hùng Vương | |
| 10 | 21 Hùng Vương | |
| 11 | 30 Hùng Vương | |
| 12 | 34 Hùng Vương | |
| 13 | 41 Hùng Vương | |
| 14 | 51 Hùng Vương | |
| 15 | 56 Hùng Vương | |
| 16 | 61 Hùng Vương | |
| 17 | 3 Lê Hồng Phong | |
| 18 | 8B Lê Hồng Phong | |
| 19 | 22B Lê Hồng Phong | |
| 20 | 33 Lê Hồng Phong | |
| 21 | 35 Lê Hồng Phong | |
| 22 | 39 Hoàng Diệu | |
| 23 | 65 Hoàng Diệu | |
| 24 | 1 Yên Thế | |
| 25 | 6 Ỵên Thế | |
| 26 | 7 Yên Thế | |
| 27 | 5 Huỳnh Thúc Kháng | |
| 28 | 22 Nguyễn Viết Xuân | |
| 29 | 1Yagout | |
| 30 | 6 Lý Tự Trọng | |
| 31 | 1 (biệt thự số 3) Quang Trung | |
| 32 | 1 (biệt thự số 4) Quang Trung | |
| 33 | 1 (biệt thự số 6) Quang Trung | |
| 34 | 1 (biệt thự số 7) Quang Trung | |
| 35 | 1 (biệt thự số 9) Quang Trung | |
| 36 | 8 Quang Trung |
PHỤ LỤC 3
TỔNG HỢP MỘT SỐ CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC DINH THỰ
TẠI ĐÀLẠT THEO THỨ TỰ THỜI GIAN XÂY DỰNG (GIAI ĐOẠN 1893-1954)
| S TT | Tên công trình | Thời gian xây dựng | Hình thức biểu hiện | Tác giả |
| 1 | Dinh Tỉnh trưởng |
1922-1930
| Địa phương Pháp | |
| 2 | Dinh 1 (BT Bourgery) |
1930-1940
| Tân cổ điển | |
| 3 | Biệt thự bác sĩ Lemoine |
1935-
| Địa phương Pháp | |
| 4 | Dinh 2 (Dinh toàn quyền) |
1933-1937
| Modern | Kruzé, Veyssere, Léonard, Foinet |
| 5 | Dinh 3 (Dinh Bảo Đại) |
1933-1938
| Modern | Huỳnh Tấn Phát & một KTS Pháp |
| 6 | Bảo tàng Lâm Đồng Dinh QC Nguyễn Hữu Hào |
1940
| Địa phương Pháp | |
- Tài liệu Việt văn.
2. Tạp chí Xây dựng mới, Saigon, số 3-6/1958.
3. Nguyễn Bá Đang, Nghiên cứu phân tích và bảo tồn, tôn tạodi sản Kiến trúc, cảnh quan thên nhiên trong sự phát triển Thành phố Đà Lạt, Viện Nghiên cứu Kiến trúc, Hà Nội, 1997.
4. Hội KTS Lâm Đồng, Giữ gìn và phát huy bản sắc trong hiện đại hoá và phát triển Thành phố Đà Lạt, Đề tài nghiên cứu, 2002.
5. UBND TP Đà Lạt, nhiều tác giả. Đà Lạt Thành phố Cao nguyên, Nhà XB TP Hồ Chí Minh, 1993.
6. UBND TP Đà Lạt, nhiều tác giả. Đà Lạt Điểm hẹn năm 2000, Nhà XB Vă nghệ TP Hồ Chí Minh, 2000.
7. UBND Tỉnh Lâm Đồng, Địa chí Lâm Đồng, Nhà xuất bản Văn hoá dân tộc Hà Nội, 2001.
8. Nguyễn Hữu Tranh, Đà Lạt năm xưa, NXB TP Hồ Chí Minh, 2001.
9. Saigon 1698- 1998, Kiến trúc/ Quy hoạch. NXB TP Hồ Chí Minh, 1998.
10. Viện QHĐT&NT, Thuyết minh tổng hợp Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể xây dựng Thành phố Đà Lạt- Tỉnh Lâm Đồng đến năm 2010. Hà Nội, 1992.
11. Viện QHĐT&NT, Điều chỉnh Quy hoạch chung Thành phố Đà Lạt- Tỉnh Lâm Đồng đến năm 2020. Hà Nội, 2000.
- Tài liệu Pháp văn.
2. Berjoan, A. Dalat. . Indochine, Hanoi, 1943, N0 126.
3. Baudrit. A. La naissance de Dalat. Indochine, Hanoi, 1944, N0 180.
4. Duclaux, P. Le Dalat de 1908, Indochine, Hanoi, 1941, N0 39.
5. Hébrard, Ernest. Futur plan de Dalat, 1923.
6. Hébrard, Ernest. Dalat, Le nouveau plan dispositions générales. L’ Éveil Économic de l’ Indochine, Hanoi, 1923.
7. Pineau, L. G. Dalat, capital administrative de l’ Indochine ? Revue Indochine Juridique et Economic, 1937, No 2.
8. Physionnomie de Dalat en 1937. L’ Asie Nouvelle Illustrée, Saigon. 1937.
9. Mondet, H. Avant Projet d’Aménagement et Extension de Dalat. Dalat, 1940.
10. Andelle, Pierre. Dalat. Indochine, Hanoi, 1943, N0 128.
11. Les Station des repos, Indochine, Hanoi, 1943, N0 155.
12. Berjoan, A & Lagisquet, J. Les réalisation d’ urbanisme à Dalat. Indochine, Hanoi, 1943, N0 164- 165
13. Lagisquet, J. Rapport de présentation. 1942.
14. Janine Gardel. Construire ou rénover sa maison. Denoel, Paris, 1985.
15. M. J. Démaret. Cours de constructions civiles. 1973.
- Tài liệu Anh văn.
2. S. Giedion. Space, Time and Architecture. Harvard, USA, 1967.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét
Lưu ý: Chỉ thành viên của blog này mới được đăng nhận xét.